EEN BUNDEL VAN ANNEKE BROERTJES EN MARTA STAPERT
‘I believe the children are our future
Teach them well en let them lead the way.
Show them the beauty they possess inside.
Give them a sense of pride.
’Mary McGuire, 1986
Uitgave van TRANZIT F&S Transnationaaal Centrum voor Focussen en Supervisie
VOORWOORD
Wat nu voor u ligt is een bundel waarin we focussen met kinderen zover beschrijven als waar we nu zijn.
Een momentopname in een voortgaande ontwikkeling om kinderen in aanraking te brengen met iets, dat ze van nature kennen. Een kind weet hoe iets in zijn lijf voelt en het kan daar naar luisteren, omdat ‘het’ binnen in je lijf weet wat waar is, wat goed is, en in welke richting je eigenlijk wilt gaan. Als we kinderen de ruimte, gelegenheid en hulp geven om daarnaar te luisteren gaat het in de goede richting, ook al is dat vaak met kleine stapjes.
Deze bundel begon toen ik een bijdrage gaf voor de Focusing Folio, het Internationale Tijdschrift voor Focusing. Daarvoor beschreef ik de mogelijkheden van Focusing in de school, zoals we dat met elkaar ontwikkeld hebben op ‘de Wissel’, School voor Speciaal Onderwijs te Hoorn, waar ik als kinderpsychotherapeute verbonden ben.
Het Focussen blijkt een bijdrage te kunnen geven bij de doorvoering van het adaptief onderwijs, waarin
gestreefd wordt de zelfwerkzaamheid, het zelfoplossend vermogen en de zelfsturing van het kind te helpen ontwikkelen.
In het project ‘concentratieverhoging in de klas’ gebruiken wij een deelproces uit het gehele focussen. Het is gericht op het naar binnen brengen van de aandacht, voelen wat daar in de weg zit om je goed te voelen, en
dat middels tekenen naar buiten brengen. Als er innerlijke gevoelde vrije ruimte ontstaat, wordt de concentratie beter.
Voorts is het focussen met eenvoudige middelen toe te voegen om de persoonlijke benadering van een kind, ‘de probleemgesprekjes’ meer diepgang te geven door het zelfoplossend vermogen van een kind aan te spreken.
Inmiddels rondde Anneke Broertjes, leerkracht aan de Wissel, haar studie voor speltherapeute af met een scriptie over de mogelijkheden van Focusing in de speltherapie. Zij beschreef ook het proces van Focusing in het algemeen, met de theorie, die eraan ten grondslag ligt.
Uit het artikel blijkt tevens hoe veelzijdig inzetbaar focussen is.
Daarna begonnen Anneke Broertjes en ik met de Cursus ‘Kinderen Focussen‘, waarin we ons beider deskundigheid in het omgaan met kinderen met die van focustrainer en -trainer in training konden samenbrengen. In de cursus lieten we volwassenen, zowel ouders, als professionele werkers, door ervaring leren hoe dicht focussen bij kinderen is en hoe we onze attitude kunnen richten op het ontwikkelen van de innerlijke zelfsturing van het kind middels focussen. We leerden de deelnemers om kinderen het focussen aan te leren en hen erin te begeleiden.
Toen mij gevraagd werd om een bijdrage te geven aan een reader voor Gene Gendlin, die het Focussen vanuit de cliëntgerichte traditie ontwikkelde, was het voor mij duidelijk dat het belangrijk was onze ervaringen van deze cursus hierin over te dragen.
We besloten over de volgorde in deze bundel, dat het artikel van Anneke Broertjes voorop moest vanwege het ook algemene inzicht in Focusing dat zij geeft.
Het tweede artikel beschrijft de cursus aan ouders en professionele werkers met het gehele focusproces, hoe we dat de kinderen aan kunnen leren en hen daarin begeleiden.
Het laatste artikel geeft meer de grondhouding, de oefeningen en de stappen weer van het deelproces ‘ruimte maken’ van het focusing in de gehele klas.
Soms zit er een herhaling in, maar is het erg om iets twee keer te lezen?
Inmiddels zijn we al weer verder met het ontwikkelen van de focusing-benadering in het bijzonder voor de jongste kinderen op school. Focusing is ontwikkeling en houdt ons in ontwikkeling.
We hopen dat het lezen van deze bundel voor U een aanzet en bemoediging is om met focussende aandacht met kinderen te werken en te zijn.
November 1997
INHOUD
Anneke Broertjes, 1996, Focussen en speltherapie. Een mogelijkheid?
Marta Stapert, 1997, Kinderen focussen. Hoe we met een focusingattitude met kinderen omgaan, hen focussen aanleren en erin begeleiden.
Marta Stapert, 1997, Focussen in school. Een handleiding voor ‘ruimte maken’ in de klas.